เรื่องที่ 15 การมีส่วนร่วมของประชาชนในโครงการพัฒนาชุนชน / อุทัยวรรณ กาญจนกามล : บทนำ: กลับคืนสู่ฐานคิดการพัฒนาแบบยั่งยืน ; เกิดอะไรขึ้นกับการมีส่วนร่วมของประชาชนในโครงการพัฒนาสุขภาพของรัฐในอดีต? ; การมีส่วนร่วมของประชาชนในโครงการพัฒนาสุขภาพของรัฐเป็นเช่นไร? -- เรื่องที่ 16 การเป็นหุ้นส่วนระหว่างรัฐ ภาคเอกชนและประชาชน (Partnership) / ถวิลวดี บุรีกุล : การเป็นหุ้นส่วนในการบริหารจัดการ ; แนวโน้มของแนวคิดด้านการพัฒนา ; แนวคิดของการเป็นหุ้นส่วน ; ผลกระทบของการเป็นหุ้นส่วนในหน่วยงาน ; หลักการในการสร้างการเป็นหุ้นส่วนให้ยั่งยืน ; จริยธรรมในการเป็นหุ้นส่วน ; ทัศนคติและแบบแผนของพฤติกรรม ; การเป็นหุ้นส่วน -- เรื่องที่ 17 ธรรมนูญพลเมือง (Citizen's Charter) / ทศพล สมพงษ์ : บทนำ ; พัฒนาการและแนวคิดในการใช้ธรรมนูญพลเมือง ; การนำธรรมนูญพลเมืองมาใช้ในประเทศไทย -- เรื่องที่ 18 เทคโนโลยีเพื่อการมีส่วนร่วมวิธีการเอื้ออำนวยการใช้กระบวนการกลุ่มขั้นพื้นฐาน / ผจงจิตต์ พิทักษ์ภากร, ปิยสรางค์ ทิมกาญจนะ, มนวดี จันทิมา และอรสา เนียมศิริ : ผู้นำยุคใหม่คืออะไร ; ค่านิยมพื้นฐานของผู้นำแบบเอื้ออำนวย ; คุณสมบัติและลักษณะของผู้ช่วยกระบวนการกลุ่ม (Facilitator) ที่ดี ; วิธีการเอื้ออำนวยการใช้กระบวนการกลุ่มขั้นพื้นฐาน -- วิธีการถกปัญหา (Discussion-ORID-method) ; วิธีการประชุมเชิงปฏิบัติการ (Workshop method) : วิธีการวางแผนปฏิบัติการ (Action planning method).